U Muzeju Hercegovine u Trebinju večeras je održana promocija fototipskog izdanja „Zakonopravila Svetog Save, tvrdoško-savinski prepis“, koje je, prema riječima prof. dr Đorđa Bubala jedan od temelja srpskog nacionalnog i vjerskog identiteta.
„Zakonopravilo nam je pomoglo da u najtežim vremenima stanemo na noge, da uredimo crkvu i državu prema kanonskom pravu, rimsko-vizantijskom zakonodavstvu. Ono je vijekovima bilo osnovni izvor kanonskog prava u srpskoj crkvi, prepisivalo se od 13. pa sve do početka 17. vijeka. Njegova uloga je da, na neki način, vjernike koji su zastranili u ponašanju ispravi i vrati na pravi put, da organizuje crkvu u skladu sa kanonskim, liturgijskim i dogmatskim ustrojstvom. To nam govori da je Sveti Sava bio veliki poznavalac kanonskog prava, stranih jezika, izvanredan organizator i naš prvi zakonodavac“, rekao je Bubalo.
Sveštenik Zoran Devrnja, profesor na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu, kaže da je ovim fototipskim izdanjem, ponovo na svjetlost dana isplivala jedna istorijska činjenica.
„Kada su pronađeni prepisi Savinog Nomokanona, dobijali su imena po manastirskim riznicama u kojima su nađeni. Tako je ovaj prepis dobio ime savinski, ali se istraživanjem pokazalo da je pisan za Hercegovačku eparhiju, da se nalazio u manastiru Tvrdoš i da je zbog rušenja manastira cijela biblioteka prenijeta u Savinu, gdje je ostao do danas. Nomokanoni su postojali još od devetog vijeka, a neki i ranije. Gotovo svi kanoni Vaseljenskih i Pomesnih sabora Svetih otaca sadržani su u ovom Savinom Nomokanonu. Isto tako, tu su i građanski zakonici, odredbe, tako da se pomoću Zakonopravila upravljalo domaćinstvom, crkvom, rudnikom, selom i zadirao je u sve pore života hrišćana, ne samo Srba, već i ostalih pravoslavnih naroda“, rekao je Devrnja.
Direktor Centra za društveno-politička istraživanja Republike Srpske Dušan Pavlović, navodi da je Zakonopravilo Svetog Save - Ustav moderne srpske države tog doba, ali i temelj savremene srpske državnosti.
„Veoma je važno da u istorijskom i geopolitičkom kontekstu razumijemo nastanak Zakonopravila Svetog Save. On nije samo prevodilac crkvenih kanona i državnih zakona, on je neko ko modelira te kanone i civilne zakone iz romejskog carstva i prilagođava ih tadašnjoj srpskoj državi i srpskom mentalitetu. Sveti Sava, možemo slobodno reći, na operativnom nivou nadograđuje sistem simfonije, odnosno saradnju crkve i države, koje još bolje funkcionišu u nemanjićkoj Srbiji, nego u Vizantiji“, rekao je Pavlović.
Promociji knjige prisustvovao je mitropolit zahumsko-hercegovački i stonsko-primorski Dimitrije.
Moderator promocije bio je Petar Milošević, a izdavač knjige je Zadužbina „Knez Miroslav Humski“ iz Trebinja.
