Na ovogodišnjem, 65. po redu Festivalu festivala, obilježene su dvije decenije od obnavljanja ove manifestacije u Trebinju.
Tim povodom je u Pratećem programu, u Kino sali Kulturnog centra Trebinje, upriličena i javna tribina pod nazivom „20 godina obnovljenog Festivala festivala“, na kojoj su govorili koordinator Festivala Slobodan Vujović i članovi Umjetničkog savjeta manifestacije Slobodan Radović i Momir Brkić.
Jedan od pokretača Festivala u Trebinju, nakon Odbrambeno-otadžbinskog rata, bio je Slobodan Vujović, poznati kulturni radnik iz Beograda, Bilećanin porijeklom, koji se na tribini prisjetio početaka.
Te 2001. godine je, sjedeći u bašti hotela „Platani“, najprije sa Đorđem Vučinićem i Đorđem Odavićem, a kasnije i tadašnjim načelnikom opštine Mihajlom Mijanovićem, dogovorio prva gostovanja pozorišta i predstave „Čuješ li majko vapaj moj?“ na bazenu, da bi odmah potom bili načinjeni i prvi koraci u projektu „Trebinje – grad kulture“.
- Mi od 2002. godine krećemo sa Festivalom festivala, a dali smo mu takav naziv zato što tu dolaze najbolje festivalske predstave cijelog regiona, pa smo na početku imali po dvije predstave iz Crne Gore i Srbije, jedna predstava iz BiH, odnosno Republike Srpske, što je bilo ukupno šest predstava u kojim se pravio prostor za ostale, da se povremeno uključe i oni iz drugih bivših republika, koje su nekada učestvovale na ovom festivalu, rekao je na tribini Vujović.
On je podsjetio da će kasnije Crna Gora imati jednu predstavu, da bi se priključili Makedonci, a za njima i Hrvati, prije 5-6 godina, kada su, umjesto otvaranja Festivala jednom monodramom, na takmičarski repertoar počele stizati predstave iz Hrvatske te da postoji namjera da na Festivalu festivala nastupaju i ansambli iz Slovenije.
Govoreći o širem projektu „Trebinje – grad kulture“ i prvom elaboratu u kojem je stajalo kako bi trebale izgledati „Trebinjske ljetne svečanosti“, on je pomenuo manifestacije od „Dučićevog dana“ u aprilu, preko prvomajskih manifestacija, do Festivala Festivala, Filmskog festivala, slikarske kolonije, te velikog broja koncerata, ali bez „plitke estrade“.
- Odmah je usvojen cijeli taj projekat koji sam napravio i evo već dvadeset godina traje, s tim da je najtrajniji i najupečatljiviji od svega Festival festivala, kome je do 1990-e godine prethodio Festival dramskih amatera Jugoslavije, dodao je Vujović
Član Umjetničkog savjeta Festivala festivala, glumac, kulturni radnik i novinar iz Trebinja Momir Brkić je podsjetio da je paralelno sa svim ovim događanjima stasavalo i Trebinjsko pozorište, a sve se odvijalo tako što su neke ideja uzimane od susjednog Herceg Novog, a jedan je tim otišao po nekadanje materijale festivala na Hvar, gdje se ranije odvijao festival.
- Danas imamo ideju da se povodom tih 20 godina obnovljenog Festivala u Trebinju publikuje monografija slična onoj Miše Jevtića, izdata takođe za festivalsku godišnjicu, ali i drugi sadržaji i mislim da bi to bilo dobro“, kazao je Brkić.
On je napomenuo da je jedna od ideja i ta da se na Festival pozovu ljudi koji su mu dali doprinos, ali danas više ne dolaze na ovu manifestaciju, dok i kod ostalih manifestacija, kako dodaje, postoje brojne ideje za njihovo dalje razvijanje.
Član Umjetničkog savjeta Festivala Slobodan Radović je potvrdio da je Festival u Trebinju danas najznačajnija manifestacija amaterskih pozorišnih dostignuća na ovim prostorima, a učešće na festivalu je vrhunac i želja svih dramskih amatera.
- Iz godine u godinu, festival se proširivao, težeći uključenju teatarskih grupa sa prostora bivše Jugoslavije, tako da je obnovljena manifestacija početnih godina obuhvatala ostvarenja Srbije, Crne Gore, BiH, odnosno Republike Srpske, s tim da je grad domaćin uvijek imao svoga predstavnika, a to je bilo Gradsko pozorište, kazao je Radović.
Napominjući da se na 57. Festivalu festivala, 2014. godine, pridružuju i Makedonci, Centar za kulturu „Beli mugri“ iz Kočana sa predstavom „Domot na Bernarda Alba“ koja se igrala revijalno, on navodi da je naredne godine i Makedonija bila u takmičarskom programu, a da im se pridružuje i Hrvatska.
- Protokom godina, Festival festivala, povezujući različite dijelove regiona u jednonedjeljni repertoarski program amaterskih dostignuća, uspio je da žanrovski i estetski napravi iskorak u profilisanju amaterskih pozorišta izborom tekstova i njihovom promišljenom nadgradnjom, a što se može zaključiti na osnovu prikazanih predstava posljednjih godina. Tako u zvaničnim festivalskim programima sagledavamo inovativno tumačenje dramskih tekstova koje možemo da grupišemo prema vremenskom periodu i kada su ta djela nastala, kao i prema piscima čiji su dramski tekstovi prikazani, naveo je Radović.
U bogatoj repertoarskoj listi festivala, kako je naveo, možemo sagledati oko 160 tekstova, odnosno predstava koje je on svrstao u nekoliko grupa i to prema pristupu scenskih prikaza naših klasika, tekstovi savremenih pisaca našeg regiona sa aktuelnim društvenim temama, postavljalo se i pitanje igranja tekstova Bertolda Brehta, bila je zastupljena i avangradna drama 20. vijeka, dok su peti dio ove podjele savremeni ruski dramski pisci, pri čemu su obuhvaćeni različiti žanrovi, od drama, vodvilja, mjuzikla i koreo drama poznatih evropskih pisaca.
Kao program koji godinama prati festival, ali ništa manje važan od samih predstava, on navodi Prateći program sa promocijama iz oblasti dramske literature, izložbama, muzičko-scenskim prikazima...
Radović je pomenuo da je bilo i mnogo izložbi, jedno vrijeme su uvod u festivalske dane predstvaljale monodrame, igrale su se predstave koje nisu igrane u zvaničnoj konkurenciji, a u centru grada i ispred Kulturnog centra su se izvodili muzički i scenski performansi, gdje su bili angažovani učenici i profesori Muzičke škole Trebinje, studenti i profesori akademija iz Banjaluke i Beograda, ansambli iz Srbije dok se u Dučićevoj ulici godinama izvodi ulično pozorište pod nazivom „Ibijevo ćoše“.
On je na kraju pomenuo i okrugle stolove o predstavama, glumačke radionice, pisanje kritika, master klas za mlade reditelje, ali nije izostavio ni da pohvali tehničku realizaciju Festivala festivala iz Kulturnog centra i našu malu redakciju „Festivalskih novosti“ - iz „Radio Trebinja“ i „Glasa Trebinja“.
